Ile to właściwie ten "łut" szczęścia? |
Łut to jednostka wagi używana do początku XX w. W Polsce łut to ok. 13 gramów, czyli niewiele. W czasach, gdy srebra używano do bicia monet łut był także powszechnie używaną jednostką miary próby srebra - im więcej łutów tym większa wartość monety. |
Kim jest trusia i dlaczego siedzi cicho? |
W staropolszczyźnie wyrazem "trusia" pieszczotliwie określano królika, który w porównaniu do innych zwierząt domowych charakteryzuje się cichym, niemal bezgłośnym sposobem bycia. Siedzieć w trusi sposób znaczy bardzo dyskretnie, wręcz niezauważalnie. |
Największa wieś na świecie |
Gdy podróżnik Jacques Cartier dotarł do północnej części Ameryki zapytał mieszkających tam Irokezów, jak się nazwya miejsce, w którym się znajduje. Oni sądząc, że pyta o ich wioskę odpowiedzieli "Kanada" - co w ich języku oznacza "wieś, osada". |
Nie kracz nie kracz, bo wykraczesz |
Wiadomość o zdradzie greckiego Apolla przez królewnę Koronis wykrakał mu kruk. Apollo zabił niewierną kochankę, lecz potem żałował swojego czynu, a winę za niego zrzucił na donosiciela. Od tej pory krucze krakanie jest synonimem złej wróżby. |
Nomen Omen |
W starożytności nie było nazwisk rodowych, a dzieciom nadawano dowolne imiona, głównie takie, które miały przynieść im szczęście. Stąd każdego imię (Nomen) wyznaczało jego los (Omen). |
Przekroczyć Rubikon |
Oznacza podjąć nieodwracalną decyzję. Rzymski Senat wyznaczył na rzece Rubikon granicę, której Cezar nie mógł przekroczyć ze swoimi legionami. Jednak Cezar przekroczył ją w 49 roku p.n.e., rozpoczynając tym samym wojnę domową z Gnejuszem Pompejuszem. |
Skąd się wzięła nazwa Ameryka? |
Gdy Kolumb przypłynął do "Nowego Świata" myślał, że ten ląd to część Azji. Kolejny podróżnik swierdził jednak, że to nowy ląd. Nazywał się Amerigo Vespucci i od jego imienia pochodzi nazwa obu kontynentów. |
Wyprowadzić kogoś w pole |
Zwrot ten znaczy oszukać kogoś. Był stosowany już w XVI w. Słowem "pole" określano kiedyś nie tylko grunty rolne, ale również otwartą przestrzeń. Ktoś, kto jest wyprowadzony w pole traci orientację, nie wie, gdzie jest, jak trafić do celu. |
Absolwent |
Pochodzi od łacińskiego absolvere - co dosłownie znaczy uwalniać. Nie dyplom, ale jak wielu wielkich uważało, prawdziwe poznanie daje prawdziwą wolność. Absolwent to ten, który skończył naukę. Powinien więc czuć się człowiekiem wolnym. |
Amazonia |
Istnieje legenda, że pierwszymi mieszkańcami, których spotkał odkrywca tej pierwotnej dżungli, było plemię wojowniczych kobiet, które od razu skojarzyły mu się z Amazonkami - dlatego nazwał ten teren krainą Amazonek - Amazonią. |
Babrabrzyńca - kto to taki? |
Barbarophonoi to w grece "wydający z siebie dzwięki, ktore brzmią Bar-bar", czyli wydający bezsensowne, niezrozumiałe dźwięki. Stąd plemiona nie mówiące po grecku nazywano barbarzyńcami. |
Biegać jak kot z pęcherzem |
To poruszać się niecierpliwie, nieustannie, bez chwili spokoju. Powiedzenie pochodzi od urządzanych dawniej zabaw, kiedy przywiązywano kotu do ogona wypełniony świński pęcherz, a zdezorientowane zwierzę próbowało się od niego za wszelką cenę uwolnić. |
Być w "arkadyjskim nastroju" |
Czyli w nastroju niezmąconego szczęścia. W starożytności Arkadia był to wyizolowany obszar będący pod wpływami Sparty. W renesansie była uważana przez poetów za krainę wiecznego szczęścia – wyidealizowany ziemski raj szczęśliwości i beztroski. |
Katedra |
Pierwotnie w starożytności było to specjalne, zdobione krzesło z oparciem i stołeczkiem pod nogi. W pierwszych wiekach chrześcijaństwa zasiadali na nim biskupi w czasie odprawiania nabożeństw, stąd podległy im kościół zaczęto nazywać katedrą. |
Kim byli klienci w Starożytnym Rzymie |
Z łaciny clientes, to wolni, ubodzy obywatele, którzy oddali się pod opiekę Patryciuszy. Traktowani jak członkowie rodziny otoczeni byli ich opieką, za co klient winien był im posłuszeństwo. Obaj mieli obowiązek lojalności i wierności sobie nawzajem. |
Lustracja |
Pochodzi od łacińskiego lustratio - oczyszczenie, było ważnym elementem religii greckiej i rzymskiej. Moc oczyszczającą miały przede wszystkim ogień i woda. Obowiązywało zawsze przed wejściem do świątyni. Wodą oczyszczano też nowo narodzone dzieci. |
Nazwa "Warszawa" nie od Warsa i Sawy? |
Nazwa ta pochodzi od popularnego w XIV w. imienia Warcisław zdrobniale zwanego Warszem a Warszewa czy Warszowa to po prostu własność Warsza. Nie ma potwierdzenia, by na ziemiach polskich kobiety nosiły imię Sawa, co podważa legendę o nazwie stolicy. |
Pochodzenie i znaczenie powiedzenia 'męki Tantala' |
To cierpienia z pragnienia posiadania rzeczy będących blisko i w obfitości, ale jednocześnie niedostępnych. Król Tantal oszukiwał bogów i za karę nie mógł dosięgnąć owoców wiszących nad jego głową i napić się wody, w której był zanurzony po kolana. |
Skąd pochodzi słowo "snob"? |
W XVIII i XIX w. na angielskich uniwersytetach studenci nieposiadający tytułu szlacheckiego byli oznaczani skrótem: S. Nob. = sine nobilitate = bez szlachectwa. Dziś za snoba uważa się kogoś, kto naśladuje klasę społeczną wyższą od swojej. |
Co oznacza powiedzenie 'ogródek Adonisa'? |
To rzecz łatwo niszczejąca, szybko przemijająca. W czasie adonii (święto na cześć Adonisa) obstawiano złożoną na marach figurę Adonisa skrzynkami i doniczkami z szybko rosnącymi i więdnącymi kwiatami, symbolizującymi prędko przemijającą młodość. |
Co znaczy powiedzenie 'wejść na Parnas'? |
Oznacza 'osiągnąć sukces', np. literacki. Wzgórze lub górę Parnas uważano za siedzibę poezji i muzyki. Tworzył tam sam Apollo i jego muzy. Również tam znajdowała się najważniejsza grecka wyrocznia, w której można było usłyszeć głos Pytii. |
Skąd pochodzi powiedzenie "być coś komuś krewnym"? |
Powiedzenie to oznacza ‘być dłużnym’. Niegdyś osoby pochodzące od jednego przodka tworzyły ród, były powiązane węzłami krwi. Ród (krewni) odpowiadał za winy i zobowiązania swoich członków; ich długi i powinności należało spłacać, wypełniać. |
Skąd powiedzenie 'poruszać się z gracją'? |
Oznacza poruszać się z wdziękiem, lekkością, pięknem, powabem i urokiem. Gracja jest również synonimem wdzięku, lekkości i piękna. Gracje były to trzy rzymskie boginie wdzięku i radości. |
Skąd się wzięło powiedzenie 'puścić famę'? |
Oznacza rozgłosić pogłoskę, plotkę, opinię. Fama to rzymska bogini, odznaczająca się niezwykłą szybkością. Rzymianie wyobrażali ją sobie jako skrzydlatą niewiastę o niezliczonej liczbie oczu, uszu i języków, przed którymi nic nie dało się ukryć. |
Więcej artykułów…
Strona 2 z 5