Przesąd trzymania kciuków wywodzi się ze starożytności. Dla wojownika kciuk był ważny, ponieważ bez niego nie był w stanie utrzymać broni. Trzymanie kciuków było więc gestem ochronnym. "Trzymamy kciuki" zamiast życzeń powodzenia.

Nazwa Bałtyku pochodzi ze średniowiecza, prawdopodobnie z łacińskiej formy litewskiego "baltas"- tzn. biały. Chociaż pisano o nim już w Starożytności, nazywano go wtedy inaczej: Morzem Swebów albo Oceanem Sarmackim.

Nazwa tego starożytnego miasta oznacza z akadyjskiego "Brama Bogów". Istniało nad rzeką już w 2300 r.p.n.e. Było ważnym centrum kolejnych kultur panujących na tych ziemiach od semickiego państwa Akadyjskiego po imperium Aleksandra Wielkiego.

Czyli nie chować urazy i żalu. Dawniej na pieńku wymierzano kary: kładziono na nim delikwenta i rózgą uczono moresu. Na pieniek uczeń mógł trafić za drobną kradzież, lenistwo, złe zachowanie. Dziś na szczęście "pieniek" pozostał tylko w powiedzeniu.

Podczas biesiad dostojna szlachta zajmowała pierwsze miejsca przy stole - w pięknych szatach, często w kolorze karmazynowym - barwnik do jego uzyskiwania był rzadki i drogi. Biedniejsi zajmowali dalsze miejsce, a ich stroje były bardziej szare.

Pod koniec XVIII w. w maleńkim państwie San Marino doszło do rewolucji, gdzie buntownicy na jeden dzień przejęli władzę. Wydarzenie to odbiło się szerokim echem w świecie, co Monteskiusz określił „burzą w szklance wody”.

W Starożytnym Rzymie po raz pierwszy obchodzone z okazji pierwszego zgolenia brody przez Nerona, co oznaczało dla niego przejście w dorosłość. Kolejni cesarze obchodzili już święto Ludi Juvenali pierwszego stycznia dla uczczenia "młodego roku".

Od kilkudziesięciu lat kontrolerzy biletów przekornie nazywani bywają "kanarami". Nazwa ta pochodzi od żółto-zielonego koloru otoku na czapkach kontrolerów, noszonych przez nich w okresie międzywojennym, zbliżonego do koloru ptaszka-kanarka.

Słowo pedagog wywodzi się z greki - dosłownie paidagogos to "dziecko prowadzący". W starożytnej Grecji nazywano tak opiekuna, zwykle odpowiednio wybranego niewolnika, który odpowiedzialny był za prowadzenie i wychowanie młodego obywatela.

Znaczy wystraszyć kogoś. Według jednej z hipotez oznaczało ono "wpędzenie kogoś na rogi diabła", czyli napędzenie mu takiego strachu, jaki wywołać mogłoby tylko spotkanie oko w oko ze złym. Podania ludowe mówią, że diabły mają na głowach koźle rogi.

To kwota absurdalnie wysoka i niemożliwa do zapłacenia. Na mocy porozumienia podpisanego w Bajonnie w 1808 r. Księstwo Warszawskie było winne Napoleonowi 20 mln franków. Kwota była gigantyczna i przekraczała możliwości niewielkiego państewka.

Kiedy bogowie dzielili świat między sobą, Junonie przypadła władza nad bogactwem. Tę władzę bogini nazwała Monetą i powierzyła jej opiekę nad transakcjami handlowymi. W świątyni Junony wybijano pieniądze, zwane na cześć Monety monetami.

Według jednej z interpretacji imię tego rzymskiego boga pochodzi od łacińskiego słowa "satur" co znaczy pełen, nasycony. Teraz możemy już inaczej spojrzeć na saturatory, które jeszcze zupełnie niedawno nasycały wodę sodową na ulicach polskich miast.

Dante zwiedzając Piekło w "Boskiej komedii" był świadkiem mąk i cierpień, którym poddawano grzeszników. Od czasu wydania utworu, opisy wstrząsających i drastycznych wydarzeń z udziałem tłumu ogarniętego rozpaczą i paniką zwane są dantejskimi scenami.

NIegdyś w naszym rolniczym kraju „kręcenie” kojarzyło się z kręceniem powrósła ze słomy lub siana. Sienny sznur był nietrwały i łatwo się rozlatywał. Wykręcić się sianem znaczy tyle, co wykręcić się słabym argumentem, takim jak powrósło z siana.

To jedne z najstarszych barwników używanych przez czlowieka. Nazwy te rozpowszechniły się w Renesansie, a pochodzą od miejsc, z których brano minerały do ich wyrabiania, z górzystego regionu Umbria w środkowych Włoszech i okolic miasta Siena.

Filip II Macedoński zbliżając się do bram Lakonii ze swoim wojskiem groził mieszkańcom: „Jeśli was pokonam, wasze domy spłoną, wasze miasta staną w płomieniach a wasze żony zostaną wdowami.“ Usłyszał odpowiedź: „Jeśli.“ - krótką, zwięzłą i treściwą.

Czyli jak ktoś w zbyt gorącej wodzie - impulsywnym i niecierpliwym. W średniowieczu sądzono, że ciepłe kąpiele działają na ludzi zbyt pobudzająco więc cholerycy mieliby ich unikać. Spokojniejsi mogli się kąpać, jedank nie częściej niż raz w miesiącu.

Dziś to osoba, która przeciera szlaki w różnych dziedzinach, to osoba, która jako pierwsza robi coś, co później staje się powszechne. A w starożytnym Rzymie nazywano tak niewolnika, który biegł przed powozem lub lektyką swojego pana.

Sól od zawsze była ważnym surowcem - w średniowieczu zwana nawet "białym złotem", często służyła także za środek płatniczy. Wypłatę w postaci soli dostawali niekiedy rzymscy żołnierze. Niegdyś w Polsce sąd wymierzał grzywny liczone w kruszcach soli.

Krezus był królem Lidii krainy w starożytności leżącej na zachodzie Azji Mniejszej. Zgromadził on niezmierzone skarby zdobyte podczas podbojów i z danin, które musiały płacić mu podbite kraje. Stał się synonim bogacza.

Nazwa pochodzi z łac. caedere = ciąć, zabieg znany był już w Starożytnym Rzymie, gdzie prawo nakazywało wyciągnięcie przed pogrzebem, płodu ze zmarłej ciężarnej. Później chyba przez zbieżność nazwy uważano, że przyszedl tak na świat Juliusz Cezar.

To taka, z której korzyść przypada tylko jednej stronie. Diomedes i Glaukos zamiast się pojedynkować, postanowili zamienić się zbrojami; gorzej na tym wyszedł Glaukos, który za swoją złotą, wartościową zbroję dostał wielokroć mniej cenną, spiżową.

Hospicjum to z łaciny dosłownie "gościnność" i w starożytności był to obowiązek w stosunku do obcokrajowców, którym należało udzielić gościny i pełnej opieki. Osoba gościa była uświęcona, a jego patronem był sam Zeus.

Łut to jednostka wagi używana do początku XX w. W Polsce łut to ok. 13 gramów, czyli niewiele. W czasach, gdy srebra używano do bicia monet łut był także powszechnie używaną jednostką miary próby srebra - im więcej łutów tym większa wartość monety.

W staropolszczyźnie wyrazem "trusia" pieszczotliwie określano królika, który w porównaniu do innych zwierząt domowych charakteryzuje się cichym, niemal bezgłośnym sposobem bycia. Siedzieć w trusi sposób znaczy bardzo dyskretnie, wręcz niezauważalnie.

Gdy podróżnik Jacques Cartier dotarł do północnej części Ameryki zapytał mieszkających tam Irokezów, jak się nazwya miejsce, w którym się znajduje. Oni sądząc, że pyta o ich wioskę odpowiedzieli "Kanada" - co w ich języku oznacza "wieś, osada".

Wiadomość o zdradzie greckiego Apolla przez królewnę Koronis wykrakał mu kruk. Apollo zabił niewierną kochankę, lecz potem żałował swojego czynu, a winę za niego zrzucił na donosiciela. Od tej pory krucze krakanie jest synonimem złej wróżby.

W starożytności nie było nazwisk rodowych, a dzieciom nadawano dowolne imiona, głównie takie, które miały przynieść im szczęście. Stąd każdego imię (Nomen) wyznaczało jego los (Omen).

Oznacza podjąć nieodwracalną decyzję. Rzymski Senat wyznaczył na rzece Rubikon granicę, której Cezar nie mógł przekroczyć ze swoimi legionami. Jednak Cezar przekroczył ją w 49 roku p.n.e., rozpoczynając tym samym wojnę domową z Gnejuszem Pompejuszem.

Gdy Kolumb przypłynął do "Nowego Świata" myślał, że ten ląd to część Azji. Kolejny podróżnik swierdził jednak, że to nowy ląd. Nazywał się Amerigo Vespucci i od jego imienia pochodzi nazwa obu kontynentów.

Zwrot ten znaczy oszukać kogoś. Był stosowany już w XVI w. Słowem "pole" określano kiedyś nie tylko grunty rolne, ale również otwartą przestrzeń. Ktoś, kto jest wyprowadzony w pole traci orientację, nie wie, gdzie jest, jak trafić do celu.

Pochodzi od łacińskiego absolvere - co dosłownie znaczy uwalniać. Nie dyplom, ale jak wielu wielkich uważało, prawdziwe poznanie daje prawdziwą wolność. Absolwent to ten, który skończył naukę. Powinien więc czuć się człowiekiem wolnym.

Istnieje legenda, że pierwszymi mieszkańcami, których spotkał odkrywca tej pierwotnej dżungli, było plemię wojowniczych kobiet, które od razu skojarzyły mu się z Amazonkami - dlatego nazwał ten teren krainą Amazonek - Amazonią.

Barbarophonoi to w grece "wydający z siebie dzwięki, ktore brzmią Bar-bar", czyli wydający bezsensowne, niezrozumiałe dźwięki. Stąd plemiona nie mówiące po grecku nazywano barbarzyńcami.